Yıllık İzin Hakkı Nedir? Ücretli İzin Süresi ve Hesaplama [2025]

Yıllık Ücretli İzin/ Yıllık İzin Hakkı Nedir?

Yıllık ücretli izin/ yıllık izin hakkı, işçinin belirli bir süre çalıştıktan sonra, birbirini izleyen günler şeklinde ve bölünmeden ücretli olarak dinlenme hakkıdır. Temel amacı, bir yıl boyunca çalışan işçinin bedensel ve ruhsal yorgunluğunu atmasını sağlamaktır.

Yıllık ücretli izin hakkı, kanun tarafından işçilere tanınmış en önemli haklardan biridir ve Anayasal temeli de bulunmaktadır. İşçinin bu haktan vazgeçmesi mümkün değildir.

Yıllık Ücretli İzin Hakkı Ne Zaman Kazanılır?

4857 sayılı İş Kanunu’na göre, işçi işe başladığı günden itibaren en az bir yıl çalıştığında yıllık ücretli izne hak kazanır. Deneme süresi uygulamaları da bu süreye dahil edilir.

Yıllık Ücretli İzin Süresi Ne Kadardır?

İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süreleri hizmet süresine göre değişir:

Hizmet Süresi	İzin Süresi
1–5 yıl	14 gün
5–15 yıl	20 gün
15 yıl ve üzeri	26 gün

• Yer altı işlerinde çalışan işçilere yıllık izin süreleri 4 gün artırılır

• 18 yaş altı ve 50 yaş üstü işçilerin izni en az 20 gün olmalıdır

• İş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile süreler artırılabilir

Not: Aynı işverende geçen aralıklı çalışma süreleri birleştirilir ve kamu kurumları için de aynı uygulama geçerlidir.

Yıllık İzne Esas Süre Hesaplama

İşçinin iş sözleşmesi sona erip tekrar aynı işverende çalışmaya başlaması halinde, ilk çalıştığı dönemdeki süreler izin hesaplamasında dikkate alınır. İlk dönemde izin ödenmiş olsa bile, bu süreler izne esas çalışma süresine eklenir.

Yıllık İzin Hakkında İspat Yükü

Yıllık izin hakkının kullandırılıp kullandırılmadığını kanıtlamak işverenin sorumluluğundadır. İşveren, izin defteri veya eşdeğer belgeler ile izin kullandırıldığını ispatlamalıdır. Elektronik giriş-çıkış kayıtları da delil olarak kabul edilmektedir.

Yıllık İzin Ücreti Hesabı Nasıl Yapılır?

• İş sözleşmesi sona erdiğinde kullandırılmayan izin günlerinin ücreti, işçinin son brüt ücreti üzerinden hesaplanır.

• Tazminata esas ek ödemeler yıllık izin hesabına dahil edilmez.

• Yıllık izin ücreti, işçi çalışırken avans niteliğindedir ve izin kullanıldığında mahsup edilir.

• Ücret ödemeleri peşin veya avans olarak yapılabilir.

• Sigorta prim kesintisi, ilgili ayın tavan ücretine tabidir.

• 
  

Örnek Uygulama: Biriken izinleri 200 gün olan bir işçi izne çıkarıldığında, ücret ödemeleri ilk izne çıkış gününden sonraki ödeme gününe kadar peşin yapılır, ardından aylık ödemelere devam edilir.

Zamanaşımı

Yıllık ücretli izin alacağı, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren 5 yıl içinde talep edilmelidir.

Yıllık İzinlerin Kullandırılmaması İşçiye Haklı Fesih İmkanı Verir Mi?

Yargıtay kararlarına göre:

• İşçinin yıllık izinlerinin uzun süre kullandırılmaması veya talep edilmesine rağmen gerekçesiz kullandırılmaması haklı fesih sebebi olabilir.

• Örneğin 100 gün izin hakkı olan bir işçiye 80 gün izin verilmişse, işverenin kötü niyeti kabul edilmez.

Örnek Yargıtay Kararları:

1. 22. Hukuk Dairesi, 2018/22546:İşçi yıllık izinlerinin çoğunu kullanmışsa, uzun süre izin kullandırılmaması nedeniyle fesih haklı sayılamaz.

2. 9. Hukuk Dairesi, 2020/1148:70 gün izin hakkı olan işçi sadece 8 gün izin kullanmamışsa, işverenin keyfi bir uygulaması yoktur ve fesih haklı sayılmaz.

   
   

Sonuç: Haklı fesih için yıllık izinlerin uzun süre kullandırılmaması ve keyfi bir nedene dayanması gerekir.

Av. Enes ÇETİNKAYA

UŞAK BAROSU