Doktor Öğretim Üyesi Ataması İptali Davaları | Emsal Kararlar

#doktor öğretim üyesi ataması iptali davaları

Doktor Öğretim Üyesi Ataması İptali Davaları

Doktor öğretim üyesi ataması iptali davaları, üniversitelerin akademik kadro ilanları veya atama sürecinde hukuka aykırılık olması durumunda açılan idari davalardır. Adayın başvurusunun reddedilmesi, ilana kişiye özel şartların eklenmesi, jüri değerlendirmelerinde tarafsızlık ilkesinin ihlal edilmesi ya da rektörün takdir yetkisinin yanlış kullanılması gibi durumlarda iptal davası gündeme gelebilir.

Bu yazımda, doktor öğretim üyesi atama sürecinin nasıl işlediğini, hangi şartların aranması gerektiğini, dava açma süresini (60 gün) ve emsal Danıştay kararlarını bulabilirsiniz.

Doktor Öğretim Üyesi Ataması İşlemi Nasıl Yapılır?

Doktor öğretim üyesi ataması süreci, adayın belirli şartları sağlaması ve üniversitenin kadro ilanına başvurmasıyla başlar. Süreç, genel şartların sağlanması, ilan ve başvuru, bilimsel yayınların değerlendirilmesi ve rektör tarafından atamanın yapılması olmak üzere dört aşamadan oluşur.

A. Adayın Sağlaması Gereken Genel Şartlar

Doktor öğretim üyesi olmak isteyen adayın öncelikle Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliği’nin 3. maddesinde yer alan şartları yerine getirmesi gerekir. Bu şartlar arasında:

• 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48. maddesindeki genel koşulları taşımak,

• YÖK tarafından onaylanan ek koşulları sağlamak,

• Doktora, tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta veya veterinerlikte uzmanlık ya da sanatta yeterlik eğitimini tamamlamak

yer almaktadır.

Bu koşulları sağlayan aday, doktor öğretim üyesi kadrosuna başvuru yapma hakkı elde eder.

B. Üniversitenin İlana Çıkması ve Başvuru

Atama süreci, üniversitelerin Resmî Gazete ve kendi internet siteleri üzerinden kadro ilanına çıkmasıyla başlar. Yönetmeliğe göre adaylara en az 15 gün süre tanınır ve başvurular bu süre içinde yapılır.

Önemli bir husus da 09.03.2021 tarihli değişikliktir. Buna göre:

• İlanlarda adayların tez isimleri yer alamaz,

• Belirli bir adayı tanımlayan özel şartlara yer verilemez.

• 
  

Eğer ilana “sadece belirli bir adayın başvurusunu mümkün kılan” koşullar eklenirse, bu durum hukuka aykırıdır ve ilan işleminin yada atamanın iptali davası açılabilir.

C. Adayın Bilimsel Yayınlarının Değerlendirilmesi

Başvurusu kabul edilen adayların bilimsel yayınları, en az biri başka bir üniversiteden olmak üzere seçilen jüri tarafından değerlendirilir. Jürinin tarafsız olması ve objektif kriterlere göre inceleme yapması zorunludur.

Danıştay ve idare mahkemesi kararlarında; adaylarla geçmişte ortak yayın yapmış, tez danışmanlığı üstlenmiş veya kişisel husumeti bulunan jüri üyelerinin objektiflik ilkesini zedelediği ve atamanın hukuka aykırı hâle geldiği açıkça belirtilmektedir.

D. Atamanın Yapılması

Son aşamada, ilgili fakülte veya enstitü görüşleri alındıktan sonra, rektör atamanın yapılıp yapılmayacağına karar verir. Atama sonucu, kadroya başvuran adaylara bildirilir.

Doktor Öğretim Üyesi Ataması İptali Davaları

Doktor öğretim üyesi ataması sürecinde hukuka aykırılık olması durumunda, adaylar idari yargıda atama iptali davası açabilir. Bu davalar genellikle şu durumlarda gündeme gelir:

• Başvurunun haksız şekilde reddedilmesi,

• İlanda kişiye özel şartlara yer verilmesi,

• Jürinin tarafsızlık ilkesine aykırı şekilde oluşturulması,

• Değerlendirmelerin objektif yapılmaması,

• Rektörün takdir yetkisinin keyfi kullanılması.

  
  

Kimler Doktor Öğretim Üyesi Ataması İptali Davası Açabilir?

• Başvurusu reddedilen adaylar,

• İlanda hukuka aykırı şartların olduğunu düşünen kişiler,

• Jüri değerlendirmesinde tarafsızlığın ihlal edildiğini iddia eden adaylar.

Atama İptali Davalarında Süre

Doktor öğretim üyesi ataması iptali davaları, kararın tebliğinden itibaren 60 gün içinde açılmalıdır. Bu süre içinde dava açılmaması hâlinde işlem kesinleşir.

Yürütmenin Durdurulması Kararı

Atama iptali davalarında, adayın özlük haklarını doğrudan etkileyen işlemler söz konusu olduğundan mahkemeler çoğu zaman yürütmenin durdurulması kararı verebilmektedir. Böylece dava sonuçlanana kadar hukuka aykırı işlemin uygulanması engellenir.

Örneğin, Sivas İdare Mahkemesi 2019/1039 E. sayılı kararında, kadroya atanmayan adayın telafisi güç zararlarla karşılaşabileceği gerekçesiyle yürütmenin durdurulmasına hükmetmiştir.

Doktor Öğretim Üyesi Ataması İptali Davalarında Emsal Kararlar

Mahkeme kararları, doktor öğretim üyesi ataması iptali davalarında hem sürecin nasıl işlediğini hem de hangi durumların hukuka aykırı sayıldığını göstermektedir. Özellikle Danıştay kararları, emsal niteliği taşır ve sonraki davalarda yol gösterici olur.

Danıştay Kararları:

1. “Öte yandan, müdahil ........ ile ilgili olarak oluşturulan jüride yer alan Erciyes Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. ........'ın adı geçen müdahilin yüksek lisans tez danışmanı olduğu yolundaki davacı taraf iddiası ile diğer jüri üyesi Selçuk Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. ........'nü 679 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında konunun Hükmünde Kararname uyarınca kamu görevinden ihraç edildiği yolundaki iddialar dikkate alındığında atamaya ilişkin jürinin mevzuata uygun olarak oluşturulmadığı kanısına varıldığından dava konusu işlemde bu yönü ile de hukuki isabet görülmemiştir.”

2. "Davacı tarafından dosyaya sunulan bilgi ve belgelerden, davalı idarece oluşturulan jüride yer alan Prof. Dr. K. E.'ın kadroya atanan kişi ile ortak makale çalışması yaptığı görülmüştür. Jüri oluşturulmasında amaç, adayların mesleki bilgisi ile eğitim, öğretim ve araştırma yapabilme yeteneklerinin yansız bir şekilde değerlendirilmesi olup, adaylardan birisi ile ortak çalışması bulunan bir jüri üyesinin bu aday hakkında ve bu adayın rakipleri hakkında yapacağı değerlendirmenin objektif olacağı hususunda bir kanaat oluşturması mümkün görülmemektedir.”

3. "Bu durumda davacı ile aralarında kırgınlık bulunduğu ileri sürülen bir öğretim üyesinin davacının sınavına jüri üyesi olarak katılması ile tarafsız, bilimsel ve objektif değerlendirme yapılması ilkeleri zedelenebileceğinden, söz konusu işlem ile bu açıdan davacının menfaatinin ihlal edilebileceği, İdare Mahkemesince davacının öne sürdüğü gibi jüri üyesi olarak görevlendirilen kişi ile aralarında bir kırgınlığın ve sürtüşmenin olup olmadığı, jüri üyesinin uzmanlık alanının doçentlik konusuyla ilgisi olup olmadığı hususları araştırılarak bir karar verilmesi gerekirken, jüri oluşturulmasına ilişkin işlemin ön işlem olup tek başına idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi zorunlu bir işlem olmadığı ve henüz bu aşamada davacının menfaatini ihlal etmediği gerekçesiyle davanın incelenmeksizin reddi yolundaki verilen Mahkeme kararında yasal isabet bulunmamaktadır."

İdare Mahkemesi Kararları

• Sivas İdare Mahkemesi 2019/1039 E. : Ataması yapılmayan adayın telafisi güç zarar göreceği gerekçesiyle yürütmenin durdurulmasına karar verilmiştir.

• Diğer İdare Mahkemesi Kararları:

  • Jüri üyelerinin hukuka aykırı şekilde seçildiği,

  • İlanda kişiye özel şartlara yer verildiği,

  • Başvurunun haksız yere reddedildiği durumlarda iptal kararı verilmiştir.

Sonuç ve Değerlendirme

Doktor öğretim üyesi ataması iptali davaları, adayların akademik kariyerlerini doğrudan etkileyen önemli idari davalardır. İlanların kişiye özel düzenlenmesi, jürinin tarafsızlığını yitirmesi veya değerlendirme kriterlerinin objektif olmaması durumunda yapılan atamalar idari yargı tarafından iptal edilebilmektedir.

Av. Enes Çetinkaya