Mirastan Feragat Sözleşmesinin Türleri ve Şartlari Nelerdir?

mirastan feragat sözleşmesinin türleri ve şartları nelerdir

Mirastan feragat, kelime anlamından da anlaşılabileceği üzere, mirasçının miras payından feragat etmesi anlamına gelmektedir. Mirastan tamamen feragat edilmesi halinde, feragat eden mirasçı, mirasçılık sıfatını kaybeder. Kısmi feragatte ise kural olarak feragat edenin mirasçılık sıfatı devam eder, yalnızca terekedeki hak sahipliğinden feragat oranında azalma söz konusudur.  

Mirastan feragat kurumu 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 528. maddesinde düzenlenmiştir:

Madde 528 – "Mirasbırakan, bir mirasçısı ile karşılıksız veya bir karşılık sağlanarak mirastan feragat sözleşmesi yapabilir.

Feragat eden, mirasçılık sıfatını kaybeder.

Bir karşılık sağlanarak mirastan feragat, sözleşmede aksi öngörülmedikçe feragat edenin altsoyu için de sonuç doğurur."

Yasanın mirastan feragati düzenleyen hükmünün “tam” mirastan feragat halini düzenlediğini söyleyebiliriz. Kısmi feragatte ise 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 1. Maddesi uyarınca kanundaki boşluğun doldurulması gerekir.

Mirastan Feragat Sözleşmesinin Türleri

A. Bir İvaz Karşılığında Mirastan Feragat

Muris ile mirasçısı arasında düzenlenen mirastan feragat sözleşmesi bir ivaz karşılığında yapılabilir. Örneğin muris, malını/parasını mirasçısına vermesi karşılığında mirasçısı kendisine kalan miras payından feragat eder. Bu durumda feragat eden mirasçı, mirasçılık sıfatını kaybedeceği gibi, altsoyu da murise karşı mirasçılık sıfatını kaybedecektir.

B. İvaz Karşılığında Olmadan Mirastan Feragat

Muris ile mirasçısı arasında düzenlenen mirastan feragat sözleşmesi herhangi bir ivaz karşılığı bulunmadan da yapılabilir. Bu durumda mirastan feragat edenin altsoyu, murisin mirasçısı olmaya devam edecektir. Feragat eden murise karşı mirasçılık sıfatını kaybetse de, mirasçının altsoyu bu durumdan etkilenmeyecektir.

C. İvazlı yada İvazsız Olmak Üzere Kısmen Mirastan Feragat

Muris ile mirasçısı arasında düzenlenen mirastan feragat sözleşmesi, ivazlı ya da ivazsız olması fark etmeksizin, murisin belirli bir malvarlığı yönünden mirasçısının feragat etmesi şeklinde de düzenlenebilir. Örneğin mirasçı, murisin malvarlığı arasında bulunan yalnızca A taşınmazına yönelik olarak, ivazlı yada ivazsız olması fark etmeksizin mirastan feragat edebilir. Bu durumda feragat eden mirasçı, mirasçılık sıfatını kaybetmeyecek yalnızca feragat ettiği A taşınmazı yönünden mirasçılık sıfatını kaybedecektir. İvazlı yada ivazsız olması, altsoyunu etkilemesi durumuna göre ise yukarıda açıklamalarımız yine geçerli olacaktır.

Kimler Mirastan Feragat Edebilir?

Murisin terekesi açıldığı anda mirasçı sıfatını kazanacak olan herkes mirastan feragat edebilir. Bunlar, saklı paylı olsun yada olmasın, yasal mirasçılar olabileceği gibi, atanmış mirasçılarda olabilir. Murisin 1. Zümresinde mirasçılar varken, 2. Zümredeki mirasçılar ile de mirastan feragat sözleşmesi yapması da mümkündür.

Mirastan Feragat Sözleşmesi Nasıl Yapılır & Geçerlilik Unsurları/ Şartları Nelerdir?

Mirastan feragat sözleşmeleri aslen "olumsuz miras sözleşmesi" niteliğindedir. Mirastan feragat sözleşmesinin şekil unsurları, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 531. maddesinde düzenlenen "resmi vasiyetname"nin düzenlenmesi kurallarına tabidir. Bu sebeple bir mirastan feragat sözleşmesinin geçerli olabilmesi için aşağıdaki unsurları taşıması gerekir:

1. Resmi memur (sulh hakimi, noter veya kanunla kendisine bu yetki verilmiş diğer bir görevli) önünde yazılı olarak yapılmalıdır.

2. Hem feragat eden mirasçı hem de muris hazır bulunmalıdır.

3. İki tanığın nezaretinde yapılmalıdır. 

Yukarıda sayılan unsurlar, kanunun emredici hükümleri olduğu için, sayılan unsurlardan herhangi birini taşımayan bir mirastan feragat sözleşmesi hüküm ve sonuç doğurmayacaktır. 

Mirastan Feragat Halinde Bundan Kimler Yararlanır?

4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 529. maddesinin birinci fıkrasına göre “Mirastan feragat sözleşmesi belli bir kişi lehine yapılmış olup bu kişinin herhangi bir sebeple mirasçı olamaması halinde, feragat hükümden düşer.” denilmektedir. Aynı maddenin ikinci fıkrasında da “Mirastan feragat sözleşmesi belli bir kişi lehine yapılmamışsa, en yakın ortak kökün altsoyu lehine yapılmış sayılır ve bunların herhangi bir sebeple mirasçı olamaması halinde, feragat yine hükümden düşer.” şeklinde düzenleme yer almaktadır.

Bu düzenlemelerden anlaşıldığı üzere feragat sözleşmesi, belli bir kişi lehine yapılabileceği gibi, feragatten yararlanacak bir kişi belirlenmeksizin de yapılabilir. Lehine feragat edilen kişi üçüncü bir kişi veya mirasçılardan biri ya da birkaçı da olabilir. Belirli bir kişi lehine yapılan feragat, aynı zamanda mirasçı atama tasarrufunu da içerir.

Av. Enes Çetinkaya

Uşak Barosu

mirastan feragat türleri ve şartları